Proef in Molenpolder moet fanatiek seksende rivierkreeft bestrijden

Gerard ter Heerdt is ecoloog bij Waternet en een van de onderzoekers. Hij merkt dat de rivierkreeft steeds meer een last wordt. "We zijn hier ontzettend aan het proberen om de biodiversiteit te herstellen; we herstellen de waterkwaliteit, we herstellen het landschap en nu zit die Amerikaanse rivierkreeft in de weg. Elk plantje of diertje dat de kop opsteekt, wordt door die kreeft aangepakt. Ze eten alles wat ze tegenkomen en als je dan weinig biodiversiteit hebt, is het zo op."

Daar komt bij dat het beestje zich makkelijk en snel voortplant. "Ze hebben hier dus heel veel voedsel en al die vrouwtjes krijgen hier eieren onder de staart. Ze houden al die jongen, zo'n tweehonderd stuks, een paar weken tot maanden bij zich. Die beschermen ze heel goed. Pas als de jongen groot genoeg zijn, dus kleine kreeftjes, worden ze losgelaten. Als er dan geen grote roofdieren zijn of concurrenten op voedsel, dan overleven ze allemaal." Overigens is er aan concurrentie van de eigen soort geen gebrek: "De kreeften eten elkaar ook op. Daarom is er hier een soort natuurlijk evenwicht, waarbij het aantal kreeften tot een paar honderdduizend wordt beperkt."

Zo'n 300 fuiken en 1500 speciale korven zijn uitgezet om de kreeften te vangen en die worden om de paar dagen geleegd. Jouke Kampen is daar verantwoordelijk voor. "We zijn vier weken bezig en hebben nu ongeveer tweeduizend kilo gevangen, maar de eerste vang je makkelijker dan de laatste natuurlijk." Hoeveel er in totaal gevangen moet worden weten de onderzoekers nog niet precies, maar het kan oplopen tot tienduizend kilo. Ook de snelheid van het vangen speelt een belangrijke rol. "Als we niet snel genoeg vissen, zijn er wel minder kreeften, maar is er meer voedsel", zegt Gerard ter Heerdt. "Dan denken al die vrouwenkreeften: 'Ha leuk, seks! Voortplanten!' En dan gaan ze weer met tweehonderd jonge kreeftjes per stuk in de weer."

Het probleem met de rivierkreeftjes in de Molenpolder staat niet op zichzelf. Onlangs werden er uit een vijver bij Ede ook duizenden kreeftjes gevist en ook op andere plekken gebeurt dat regelmatig. Het onderzoek in het water bij Tienhoven moet leren hoe de beesten efficiënt uit het water kunnen worden gehaald. "Als je niet weet hoe je het moet doen, dan is het bijna niet uit te voeren", aldus Ter Heerdt. "Als het onderzoek over een jaar klaar is, dan hebben we precies in de vingers hoe je die kreeften eruit weet te krijgen. Natuurlijk willen we de natuur hier ook herstellen, maar het is in de eerste plaats een proeftuin om te leren hoe dat op grote schaal moet. We weten best wel hoe je een kreeft moet vangen, maar op grote schaal sneller vangen dan zij zich kunnen voortplanten, dat is een hele opgave."

Wat er gebeurt met de duizenden gevangen kreeften? Die belanden veelal in de keuken van restaurants en uiteindelijk op het bord. "Ik ben er zelf niet heel dol op, maar ik lust ze wel. Ze zijn wel lekker. Er is veel vraag naar op het moment. Veel restaurants zijn overgeschakeld op lokaal voedsel en duurzaam. Dit is heel duurzaam en het wordt lokaal gevangen." En de kreeftjes die te klein zijn, die gaan naar de dierentuin. Niet om daar verder uit te groeien tot een grotere kreeft, maar ook als voedsel, voor de dieren.